طوریکه در مقالهٔ قبلی نشر شده در شمارهٔ چهارم مجلهٔ لمر تذکر داده شد، روش های وقایوی که برای این مقصد بکار برده میشود، میتواند ادویه جات، نصب آله های مخصوص طبی در بدن، استعمال وسیله ها طبی و اجرای عملیه های جراحی باشد.
وسایل محافظتی بمنظور جلوگیری از بارداری
پوش ( Condum)
پوش یا کاندم معمولترین روش استفاده برای جلوگیری از حمل است، که بیشتر توسط آقایان بکار می رود. پوش شبیهه پوقانه بوده که به دو شکل (نوع مردانه و نوع زنانه) قابل دسترسیست. آقایان قبل از همبستری آله تناسلی خود را با پوش میپوشانند. در حالیکه نوع زنانه آن که شکل کیسه را دارد و خانم ها آن را داخل کانال مهبلی جابجا میسازند تا مانع نفوذ سپرم به داخل رحم هنگام فعل مقاربت جنسی گردد. (بخاطر باید داشت، که کافی است فقط یکی از طرفین از پوش استفاده کند.)
مواردی را که هنگام استفاده از کاندم یا پوش باید بخاطر داشت از این قرار است:
قبل از استفاده، پوش را چک نموده تا منفذی(سوراخ) درآن وجود نداشته باشد.
در ختم مقاربت جنسی، پوش را با احتیاط بیرون آورده بهتر است کره زده و دور گردد.
در صورتیکه ضرورت دوباره به پوش استفاده شده باشد شما میتوانید انرا با آب پاک بدون صابون شسته و برای بار ثانی نیز استعمال نمائید.
*اکثرا ً زوجین بنابر گاهش لذت جنسی استعمال کاندم را ترجیح نداده، اما بخاطر باید داشت که پوش در جلوگیری از امراض جنسی نیز یک وسیله کارا و مؤثر است.
دیافراگم (Diaphragm)
دیافراگم یک صفحه الاستیکی است، که بمنظور انسداد عنق رحم بمقابل سپرم نزد خانم ها، در داخل کانال مهبلی موارد استعمال دارد. دیافراگم بمثابه یک مانع میخانیکی درمقابل سپرم عمل نموده و از قابلیت نفوذیه سپرم بطرف رحم در هنگام همبستری جلوگیری می نماید.
قبل از استعمال دیافراگم خانم دستان خود را شسته مقداری از ژیل را در هردو سطح و لبه دیافراگم علاوه مینماید، با انگشتان(شصت واشاره) دیافراگم را قدری فشرده تا یک انحنی در آن ایجاد گردد، بعدا ً آنرا داخل کانال مهبلی مینماید.
بهتراست در وقت تطبیق خانم در وضعیت ایستاده یک پای خود را بالای چوکی قرار داده ویا هم در کنار چوکی به حالت نشسته وضعیت بگیرد. دیافراگم ۶ الی ۸ ساعت بعد از مقاربت جنسی دوباره بیرون کشیده میشود، با آب وصابون شسته شده و در جعبه پاک نگهداری شود تا برای استفاده بعدی آماده باشد.
*کوشش گردد سایز مناسب دیافراگم انتخاب و استفاده شود. در صورت ایجاد درز و یا کاهش الاستیکیت آن نباید استفاده مکرر از آن صورت بگیرد.
حلقه مهبلی (Vaginal Ring)
یک حلقه الاستیکی است که میکانیزم تاثیر آن مشابه به ادویه ضد حامله گی میباشد، طوریکه سبب نهی آزاد سازی تخمه ها از تخمدان و افزایش مخاط عنق رحم نزد خانم ها میگردد. حلقه های مهبلی برای مدت یک ماه در کانال مهبلی قرار داده میشود و بعد از گذشت یک ماه باید که دوباره بیرون کشیده شود.
طریقه تطبیق آن تقریبا ً مشابه به دیافراگم است، طوریکه در وسط انگشتان حلقه را قدر فشار داده تا انحنی در آن ایجاد گردد. بعد با احتیاط تام داخل کانال مهبلی قرار داده میشود.
*خانمها میتوانند، که بعد از گذشت سه هفته حلقه را بیرون آورده تا مریضی ماهوار بشکل نارمل سپری شده، بعد حلقه دیگری را استفاده کنند. به خاطر باید داشت که در جریان شیر دهی بخصوص ۶ ماه نخست نباید از حلقه مهبلی برای روش جلوگیری از حمل استفاده گردد، چونکه سبب نهی تولید شیر در پستان های مادر میشود.
پج یا چسپ ضد حمل (Birth control patch)
پج یا چسپ ضدحمل که شبیه به پلاسترهای کوچک چهارضلعی است از ترکیبی از هورمون های هستروجن و پروجسترون ساخته شده است،که سبب نهی آزاد سازی تخمه از تخمدانها و ضخامت یا افزایش عنق رحم خانم بمنظور جلوگیری از نفوذ پذیری سپرم بطرف رحم هنگام همبستری می گردد. خانم ها پج را در نواحی بازو خویش چسپانیده قسمیکه گویا با پلاستر کوچک زخمی را پوشانیده باشند. پج بعد از گذشت یک هفته برطرف دور شده و پج جدید استعمال میشود الی هفته سوم. در هفته چهارم خانم از پج استفاده نکرده و باید اجازه دهد تا سکل ماهوار بطور نارمل واقع و بعد از سپری نمودن سکل ماهوار دوباره پج جدیدی را در بازو نصب کند.
*خانم ها بطور نارمل میتواند با پج به کار های یومیه خویش ادامه داده و شاور نیز بگیرند. در صورت که چسپندگی پج بهر دلیلی که باشد ضعیف گردیده باشد باید این پج دور گردیده و پج جدید استفاده شود.
اسفنج ضد بارداری (Birth Control Sponge)
اسفنج های معقم و مغطوس با مواد کیمیاوی nonoxynol-9 که در حقیقت مواد ازبین برنده سپرم میباشد که به مقصد جلوگیری از حمل تهیه گردیده است. این اسفنج ها که بشکل مدور و دارای یک لوپ بوده خانم ها قبل از همبستر شدن آن را داخل کانال مهبلی قرار میدهند، طوریکه قبل از استعمال اسفنج را با آب پاک مغطوس یا تر کرده تا مواد کیمیاوی آن فعال شود بعد اسفنج را فشرده داخل کانال مهبلی قرار می دهند،که به این اساس نه تنها بمثابه مانعه میخانیکی مانع قابلیت نفوذیه سپرم از عنق رحم بطرف رحم شده بلکه با داشتن مواد کیمیاوی سبب ازبین رفتن سپرم و گیرماندن سپرم در اسفنج می شود.
*خانم ها میتواند اسفنج را الی یکونیم شبانه روز داخل کانال مهبلی خویش حفظ کنند ولی نباید قبل از ۶ ساعت بعد از همبستری خارج گردد.
لوپ (LOOP)
لوپ یک آله پلاستکی خمیده شده ای است که بمنظور جلوگیری از باردار شدن خانم ها بداخل جوف رحم توسط دوکتوران نسایی/ ولادی تطبیق میگردد. لوپ ها با میخانیکیتی که دارند باعث تغیر درپروسه انتقال تخمه ها ویا تغیر در اندومیتریوم رحم (دیوار رحم) مانع غرس تخمه در رحم میشوند.
لوپ ها بدو شکل طرح ریزی شده است: شکل هورمونال و شکل مسی که نظر به حالت صحی خانم، داکتر مربوطه بعد از انجام معاینات و یافته های کلینیکی نوعیت لوپ را انتخاب و نزد خانم تطبیق می نماید.(لوپ های نوع هورمونال الی ۵ سال و لوپ های نوع مسی الی ۱۰سال موثریت دارند. درانتهای لوپ دو نخ وجود دارد، خانم هایکه نزد شان لوپ تطبیق شده باشد میتوانند این نخ ها را به ساده گی توسط انگشتان در کانال مهبلی لمس و از موجودیت لوپ اطمینان حاصل کنند.
*لوپ ها نظر به نوع بعضا ً سبب تشدید خونریزی زمان عادت ماهوار شده همینطور عده ای از خانم ها از افزایش وزن بعد از تطبیق آن نیز شکایت می نماید.
چِپ ضد بارداری (contraceptive implant)
عبارت از یک ساختمان میله ای کوچک کپسول مانند است که تحت جلد در ساحه بازو نزد خانم ها غرس می گردد. این آله یا چپ سبب آزاد ساختن هورمون
Progestin شده و همانند ادویه زرقی میکانیزم تاثیر دارد، که سبب نهی آزاد سازی تخمه از تخمدانها و ازدیاد ضخامت عنق رحم میشود و با این میکانیزم مانع عبور تخمه مرد از کانال مهبلی بطرف رحم می گردد.
مزایا:
یکی از روش های مصؤن برای پیشگیری از حمل است.
برای سه سال دوام مینماید.
با خارج ساختن آن خانم بدون وقفه به گرفتن حمل آماده میباشد.
خانم هایی که مقابل مستحضرات ایستروجن (زرقیات) حساس اند غرس چِپ موثرترین روش یا طریقه برایشان میباشد.
اگر چِپ در ۵ روز اول عادت ماهوار تطبیق گردد، دارای تاثیرات فوری است.
*بخاطر باید داشت که قیمت ترین روش برای جلوگیری از بارداری غرس آله ضد بارداری میباشد.
۲- ادویه جات که بمنظور جلوگیری از حمل استفاده میشود:
ادویه جات ضد حامله گی (The Oral Pills)
تابلیتهای ضدحامله گی سبب نهی پروسه تخمه گذاری نزد خانمهایی که آن را بطور منظم اخذ میدارند، میگردد. این تابلیت ها نظر به میکانیزم تاثیر و ترکیب کیمیاوی خود در پاکت های ۲۱ تابلیته و یا ۲۸ تابلیته با رنگ های مختلف تهیه گردیده است.
تابلیت های (Ovulen21 & Primovlar):
این تابلیت ها در پاکت هایی که حاوی ۲۱ تابلیت میباشند، تهیه شده است. اولین دوز این تابلیت در روز پنجم عادت ماهوار آغاز و تا روز ۲۱ کم ادامه مییابد یعنی همه روزه یک تابلیت بطورمنظم توسط خانم ها گرفته میشود . بعد خانم برای ۷ روز ازگرفتن تابلیت ها اجتناب کرده و در روز۸ ام دوباره باید ازتابلیت ها استفاده نماید.(۷روز وقفه جهت مریضی ماهوار)
تابلیت های (Ovulen Fe-28 & Ovral 28):
هر پاکت این تابلیت ها حاوی ۲۸ تابلیت میباشد و در روز پنجم اولین دوز این تابلیت ها که دارای رنگ سفید است اخذ می گردد و برای ۲۸ روز بدون وقفه، روزانه یک تابلیت توسط خانم ها اخذ میگردد(برای ۲۱ روزنخست تابلیت های سفید به مصرف رسیده و متباقی ۷ روز تابلیتهای رنگه).
*درصورتکه خانم گرفتن تابلیت را فراموش میکند باید در روز بعدی دو تابلیت همزمان اخذ نماید. بعضی از خانم ها افزایش وزن را ً با مصرف ادویه ضد حامله گی نیز گزارش میدهند.
زرقیات ضد حامله گی (Depo-Provera)
ادویه زرقی که برای پیشگیری از حمل تهیه گردیده است از جمله مستحضرات
(Aedroxyprogesterone Acetate) میباشد که هر سه ماه یک بار نزد خانم ها بمنظور وقایه از گرفتن حمل تطبیق می گردد. دیپوپرویرا سبب نهی آزاد سازی تخمه از تخمدانها و ازدیاد ضخامت عنق رحم شده که با این میکانیزم مانع عبور تخمه مرد از کانال مهبلی بطرف رحم میشود. قبل از زرق ادویه متذکره بهتر است تا درمورد حالت صحی خانم سوالات مشخص چون مشکلات استخوانها، امراض جگر، تاریخچه سترس و سابقه حساسیت در مقابل مستحضرات دوایی پرسیده شود.
*زرق دیپوپرویرا نه تنها بخاطر جلوگیری از حامله گی، بلکه بخاطر تداوی و تنظیم مریضی عادت ماهوار نزد دختران بالغ که مشکلات نسایی دارند نیز موارد استعمال قرار میگیرد.
تابلیت های حبابی (Foam Tablet)
تابلیت حبابی از جمله مستحضراتیست که توسط خانم ها بمنظور جلوگیری از حمل در هنگام همبستری استعمال میگردد، طوریکه خانم قبل از همبستر شدن یک عدد از تابلیت متذکره را در داخل کانال مهبلی قرار میدهد. این تابلیت در اثر رطوبت کانال مهبلی سبب تولید حباب ها شده که یک مانعه کیمیاوی و میخانیکی را بمقابل نفوذ سپرم بطرف رحم ایجاد می نماید.
خانم های که افرازات وافر مهبلی دارند، تابلیت ها به زودترین فرصت بعد از گذشت ۲ یا ۳ دقیقه منحل و سبب تولید حباب ها میشوند، اما نزد خانم های مسن و آنهایی که ازلحاظ جنسی سرد مزاج میباشند الی۱۰ دقیقه را دربرخواهد گرفت، تا تابلیت متذکره بعد از تطبیق سبب تولید حباب ها شود. در صورتیکه این تابلیت ها با لعاب دهن و یاهم با آب مرطوب گردد سریعتر سبب تولید حباب میشود.
طریقه استفاده از تابلیت های حبابی قرار ذیل است؛
تابلیت ها دارای یک میله یا تیوپ انتقال میباشند. تابلیت را در آن جابجا نموده و به احتیاط داخل کانال مهبلی مینمایند. اگر میله یا تیوپ وجود نداشته باشد خانم دستان خود را شسته تابلیت را در بین انگشتان (اشاره و وسطی) خود گرفته آنرا داخل مهبل قرار می دهد و بعد با انگشت اشاره تابلیت را بطرف داخل فشار داده تا به عنق رحم برسد.
بهتر است خانم بعد از استعمال تابلیت برای ۵ دقیقه از همبستر شدن ابا ورزد. بخاطر داشته باشید که این تابلیت ها فقط برای مدت ۳۰ دقیقه موثریت داشته و درصورت تداوم همبستری باید تابلیت دومی استعمال گردد.
*بعضا ً عده ای از خانم ها احساس سوزش خفیف را درهنگام انحلال تابلیت ها حکایه میدارند که حالت نارمل میباشد.
جیل های کشنده سپرم (Spermicide Gel)
جیل مواد کیمیاویست که توسط خانم ها به منظور جلوگیری از وقوع حمل هنگام همبستری مورد استفاده قرار می گیرد. طوریکه خانم با سرنچ مخصوص مقداری از جیل (۳ تا ۴ سی سی)، را داخل کانال مهبلی خود ساخته که بشکل مانعه کیمیاوی میخانیکی سبب ازبین رفتن سپرم و نهی قابلیت نفوذیه آن بطرف رحم می گردد.
جیل ها نیز همانند تابلیت های حبابی برای مدت ۳۰ دقیقه موثریت داشته، که درصورت تداوم همبستری اضافتر از۳۰ دقیقه باید مقداری از ژیل برای بار دوم نیز استعمال گردد.
عملیه های جراحی بمنظور جلوگیری از حمل
بستن نفیره ها (Tubaligation)
بوسیله عمل جراحی کوچک در ساحه بطن (دو طرف ناف) وتسلیخ کامل طبقات بطنی نفیره ها دریافت، قطع و نهایات آن بطوری محکم بسته شده تمام طبقات دوباره پلان به پلان خیاطه گذاری میگردد. با انجام دادن این عمل جراحی تخمه تولید شده از تخمدان ها قادر نخواهند بود، که نفیر را به مقصد رسیدن به رحم عبور کنند که در نتیجه خانم بطور دایمی عقیم ساخته شده و چانس گرفتن حمل را از دست میدهد.
*تیوپ نفیری دو عدد است که به دو طرف رحم متوصل میباشد و وظیفه انتقال تخمه را از تخمدانها بطرف رحم به عهده دارند.
قطع تیوب ناقله مني (Vasectomy)
Vasectomyیک عملیه جراحی کوچک است که نزد مردها بمنظور عقیم ساختن دایمی با موافقه شخص اجرا میگردد. درین روش هردو تیوپ دافقه(راست و چپ)بعد ازشق جراحی کوچک درناحیه مغبنی(نزدیکی ران ها)، تسلیخ، دریافت و قطع میگردد، نهایات تیوپ بسته شده وطبقات بطورمنظم دوباره خیاطه گذاری ومریض مرخص میشود. با انجام پذیرفتن این عمل سپرم که درخصیه ها تولید میشود قادرنخواهد بود دیگر به کیسه مني انتقال و در آنجا ذخیره گردد، چون وسیله انتقال منی از خصیه ها به کیسه منی جایکه منی ذخیره میشود همین تیوپ ناقله است. ازین رو هنگام مقاربت جنسی منی مرد نمیتواند وارد کانال مهبلی گردد و همان است که از وقوع حمل جلوگیری میشود.
*اجرا این عملیه هیچ نوع عوارض جنسی وکاهشی درقوه شهوانی مرد ها را درقبال ندارد.
سایر روش های که بمنظور جلوگیری از حمل استفاده میگردد:
روش قاعدگی (Rhythm Method)
تخمه گذاری به حالتی اطلاق میگردد که در جریان یک ماه طی سکل ماهوار بوقوع رسیده و بنام مرحله باردار شدن نیز مسمی گردیده است. سایر روزهای ماه روز های مصون قبول شده و درصورت همبستری زوجین درین ایام بدون در نظرد‌اشت شیوه های پیشگیرانه دیگر احتمال گرفتن حمل نزد خانم بیشتر می رود.
۴- سایر روش های که بمنظور جلوگیری از حمل استفاده می گردد
A. روش قاعدگی (dohteM mhtyhR)
تخمه گذاری به حالت اطلاق میگردد که در جریان یک ماه طی سکل ماهوار بوقوع رسیده و بنام مرحله باردار شدن نیز مسمی گردیده است. سایر روزهای ماه روز های مصون قبول شده و درصورت همبستری زوجین درین ایام بدون در نظرد‌اشت شیوه های پیشگیرانه دیگر احتمال گرفتن حمل نزد خانم بیشتر می رود.
چگونه این روز ها را شمارش و دریافت؟
بعد از توقف قاعدگی روز های مصون الی روز ۱۱ ام بحساب می آید که طی این روزها باوجود همبستری خانم باردار نخواهد شد(چون تخمه به پختگی اش نمی رسیده باشد)، بعد از روز ۱۲ ام قاعدگی الی ۸ روز قبل از شروع مرحله بعدی (مریضی ماهوار ) روزهای است که احتمال یا چانس باردار شدن خانم ها را بیشتر می سازد.
قبل از اینکه خانم، این میتود را بکار ببرد بهتر خواهد بود تا حساب دقیق از سکل ماهوار های قبلی خود را داشته باشد، تا مطمئن گردد اینکه دارای سکل منظم عادت ماهوار است یا خیر.
B. درجه حرارت اساسی (erutarepmeT lasaB)
درجه حرارت بدن خانم ها در جریان دور اول عادت ماهوار نسبت به دور دوم ان پاینتر میباشد، تخمه گذاری تنها در مرحله واقع میگردد که درجه حرارت بدن خانم تغیرنماید(بلند رود) که این عمل(تخمگذاری) را میتوان با کنترول متکرر درجه حرارت بدن خانم ها نیز پیش بینی کرد.
چگونه درجه حرارت بدن را دانست؟
دو روز بعد از شروع عادت ماهوار درجه حرارت بدن خانم باید چک گردد، طوریکه هر روز صبحانه بعد از برخاستن ازبستر این کارعملی و درجه حرارت یادداشت گردد.
بخاطرداشته باشید که زمان وقوع تخمگذاری همان روزی است که درجه حرارت بدن به طرف سعود می رود.
*ازینکه سپرم حیاتیت خویش را در داخل مهبل الی مدت سه یوم حفظ مینماید بناً هم بستر شدن زوجین (بدون درنظرداشت یا روشهای وقایوی دیگر از باردار شدن) در سه روز قبل ویا بعد از تخمه گذاری چانس باردارشدن خانم را درقبال خواهد داشت. بناً دانستن درجه حرارت بدن خانم ها درجریان سکل عادت ماهوار نه تنها زمان تخمه گذاری را هویدا ساخته بلکه یک ممد خوب در اثبات نسبی حامله بودن خانم ها نیز میباشد.
C. شیردهی وجلوگیری از حمل
(Breastfeeding & Pregnancy Prevention)
شیر دهی نتنها یک وسیله تغذی وغذا کامل برای اطفال(شیرخوار) بشمار رفته بلکه ارتباط عاطفی قوی را بین مادر و طفل نیزایجاد مینماید. اما نکته قابل بحث درزمان شیردهی دوره نقاهت (عدم قاعدگی) مادر شیرده میباشد که مادر قابلیت باردار شدن را درین مرحله ازدست میدهد.
زمانکه طفل پستانهای مادر را می مکد یکنوع هورمون (Prolactin) افراغ شده که این هورمون بنوبه خویش سبب تغیر درتولید هورمونها جنسی(FSH، GnRH) می شود که درنتیجه مانع یا توقف دوره قاعدگی نزد خانم شیرده می گردد. این دوهورمون که ازغده نخامیه افرازمیشود باعث انتقال پیامها به تخمه های که به پخته گی رسیده است شده تا آزاد گردند و همان است که، اگر درین مرحله خانم همبستری داشته باشد چانس باردار شدن نزد اش نیز بیشتر میباشد.
* بخاطر باید داشت که مادر شیرده بطور منظم ودوامدار طفل خود را از پستان ها تغذیه نماید تا اخلال درتولید هورمونها متذکره ایجاد نگردد.
D. انزال بیرونی (noitalucajeD lanretxE)
انزال خارج شدن مایع منی ازقضیب در مردها و آزاد سازی تخمه از تخمدان ها در رحم خانم ها میباشد که درنتیجه عمل جنسی و گاهی هم بطور بنفسهی نزد جانبین بوقوع می رسد. در عملیه همبستری انزال آخرین مرحله مقاربت جنسی است که توأم با یک احساس شهوانی همراه می باشد.
انزال دربرگیرینده سه مرحله است:
1. ایجاد انگیزه شهوانی (جنسی)
2. انتعاذ قضیب و یا لمس آلت تناسلی خانم
3. دخول و یا هم عمل خود ارضایی یا
Masturbation
بخاطرباید داشت که انزال بعضا ً بشکل بنفسهی آن نیز واقع میشود(درخواب، امراض غده پروستات، دیدن، شنیدن ویا هم مجسم ساختن تصورات تحریک آمیز نزد یکعده جوانان)
انزال خارجی عبارت ازپروسه است که فاعل جنسی(مرد) درختم رابطه همبستری مایع منی را خارج از کانال مهبلی به بیرون تخلیه مینماید.به این شکل ازرسیدن سپرم به تخمه جلوگیری شده و القا صورت نمی گیرد.
*این روش نزد آقایانی که دچار مشکلات جنسی (انزال زود رس)، اند یک روش یا میتود مناسب و کارا نمی باشد. از طرف رعایت حفظ الصحیه از جمله شرط حتمی است که در تمام حالات بخصوص در جریان این روش جدا ً باید مراعت گردد.
