هنر و فرهنگ
-
معرفی اقوام عمدهٔ افغانستان – ترکتباران
تورکها یا ترکتباران يكی از اقوام بزرگ و از ساكنين تاریخی افغانستان به شمار میروند. اوزبیک‌ها و ترکمن‌ها بخش عمدهٔ ترکتباران نفوس افغانستان را تشکیل داده در حالیکه تعدادی (منجمله الفنستون، ۱۸۱۰م) هزاره‌ها و مغول‌ها را هم در جملهٔ ترکتباران شامل میکنند. قيرغيزها، قزلباش‌ها، ایماق‌ها ، ویغورها، و بیات‌ها را نیز میتوان در جملهٔ اقوام ترکتبار شامل نمود. اوزبیک‌ها تخمیناً ۹ فیصد و ترکمن‌ها ۳ فیصد نفوس افغانستان را میسازند. اکثریت نفوس ترک تباران از شمالشرق تا شمالغرب کشور (بدخشان، تخار، قندز، بغلان، سمنگان، بلخ، سرپل، جوزجان و فارياب) متوطن میباشند. در ولایت‌های بادغیس، هرات، کابل و سایر مناطق نیز…
-
معرفی اقوام عمدهٔ افغانستان – هزاره ها
وطن، اسم، نفوس، منشأ هزاره‌ها، که در ایران به آنها بربری و خاوری نیز میگویند، در حدود ۹ الی ۱۲ فیصد نفوس افغانستان را تشکیل میدهند. وطن آنها ولایات مرکزی، بامیان، غور، دایکندی و غزنی میباشد. به همین دلیل در گذشته‌ها مناطق مرکزی افغانستان را هزاره جات میگفتند. از یکجانب انزوا، عدم موجودیت منابع اقتصادی و تجارتی، عدم موجودیت راه‌های مناسب مواصلاتی و در نتیجه عدم تعاملات گسترده با سایر مناطق کشور سبب عقب مانده گی تاریخی این مناطق شده است، از جانب دیگر در افغانستان هزاره ها که برای قرنها در آنجا زندگی میکرده‌اند از دو نظر یک اقلیت…
-
معرفی اقوام عمدهٔ افغانستان – تاجیک ها
تاجیک، تاجِک، تاژیک، فارسیوان نامهای عمومی اند که بر مردم دری/ تاجیکی/فارسی زبان که در آسیای مرکزی، تاجیکستان و افغانستان بخصوص در وادیهای فرغانه و منشأ دریای آمو در بدخشان زندگی میکنند، اطلاق میشود. تاجیکها امروزه اکثراً درافغانستان، تاجیکستان وجنوب ازبکستان زندگی میکنند. در افغانستان تاجیکها در اکثر ولایات زندگی میکنند، اما بیشترین تاجیکها دربدخشان، تخار، کاپیسا، بلخ، پروان، کابل، بغلان، پنجشیر، و هرات سکونت دارند. گفته میشود، در بدخشان تاجیکها (غلچه‌ها/غرچه ها) در قراء مرتفع‌تر پشت کوه در شهر بزرگ، رستاق، چاه آب، یفتل، راغ و… بسر میبرند. منطقه ارگو بین کشم و فیض آباد و قرای پر جمعیت…
-
معرفی اقوام عمدهٔ افغانستان – پشتون ها
نور احمد خالدی دوکتورا در علم احصائیه وطن، اسم، نفوس، منشأ قوم پشتون، پختون (پشتانه یا پختانه در جمع) قوم بزرگی است که وطن اصلی شان سرزمین وسیعی از چترال کنرها تا اتک و پشاور در شمال دریای سند تا ملتان و کویته، قندهار، هلمند، فراه، ارزگان، کابل، لغمان و ننگرهار میباشد. پشتونها بزرگترین قوم مناطق جنوب هندوکش از غور تا دریای سند هستند. در سال ۲۰۱۹م تعداد مجموعی نفوس پشتونها در افغانستان و پاکستان 50 میلیون تخمین شده است (در حدود 15 میلیون در افغانستان وحدود 35 ملیون نفر در آنطرف خط دیورند فرضی دیورند). هرگاه تخمینهای منتشر شدهٔ…
-
د سر پل ولایت پېژندنه:
د سرپل ولایت د جغرافیوي موقعیت له پلوه د افغانستان په شمال زون کې پروت دی، چې پر ۱۳۶۷لمريز کال کې يې، د جوزجان ولايت له ولسوالۍ څخه ولايت ته ارتقا وکړه. د سرپل ولایت مساحت ۱۶۳۸۵ کيلومتره مربع دی، چې پکې پښتانه، تاجک،ازبک، هزاره، بلوڅ، ايماق او د افغانستان ځينې نور قومونه مېشت دي. ۹۴ سلنه اوسېدونکي يې په کليو او بانډو کې او پاتې يې په ښار کې ژوند کوي. د سرپل ولايت شمال لور ته جوزجان، ختيځ ته بلخ، سوېل ته يې غور او باميان او لوېديځ ته يې فارياب او سوېل ختيځ ته يې سمنګان…
-
کودکی از فاریاب تا تصویرگری به نام میمنگی مصور از افغانستان
پروفیسر غلام محمد میمنگی در سال ۱۲۵۲ هجری شمسی مطابق ۱۸۷۳ عیسوی در شهر میمنه در ولایت فاریاب افغانستان چشم به جهان گشود. وی تا سن ۷ سالگی در میمنه زندگی کرد و بعد از آن به امر امیر عبدالرحمن خان با خانواده اش به کابل منتقل و در گذر قاضی شهر کابل مسکن گزین گردید. پدرش عبدالباقی خان مینگ باشی، یکی از سران با نفوذِ قوم ازبک در منطقهٔ خود بود که از طرف امیر عبدالرحمن خان به جرم دوستی و همکاری با سردار محمد ایوب خان در قیام علیه امیر به کابل انتقال، محبوس و سپس به…
-
د بدخشان ولایت پېژندنه
بدخشان ولایت زموږ د هیواد له هغو لرغونو، سمسورو او غرنیوو ولایتونو څخه دی، چې تاریخي شهرت لري او د جغرافیوي موقعیت له پلوه د افغانستان په شمال ختیځ کې پروت دی او مرکز یی د فیض آباد ښار دی. د بدخشان ولایت د کابل په ۴۷۰ کیلومترۍ کې موقعیت لري، او د سوېلي اړخ نه له کونړ، لغمان او کاپيسا او د لوېديځ اړخ نه له تخار سره پوله لري. او همداسې له شمال نه د تاجیکستان ، له ختیځ څخه چین، له جنوب څخه د پاکستان چترال او له لویدیځ څخه د تخار ولایت سره ګډې پولې هم…
-
د پکتیا ولایت پېژنده
پکتیا ولایت زموږ د هېواد لرغونی، غرنی او تاریخي ولایت دی. د دې ولایت هره برخه خپلې ځانګړې ښکلاوې لري. پكتيا هغه غرنۍ سیمه ده چې له ځنگليزو غرونو څخه برخمنه ده. شنې درې، رڼې او روانې اوبه لري او طبيعت يوه ریښتېنې ښكلا وربخښلې ده. د نوموړې سيمې ځنگليز غرونه پر نښترو، لمنځو، څېړيو، زرغونځيو، اوبښتو، بيجورو، غوړشتيو او د خوون په ونو پوښل شوې ده. پکتيا ولایت هغه پېژندل شوی ولایت دی چې د جغرافیوي او ستراتیژیک موقعیت له پلوه په تاریخي، سیاسي، اقتصادي، کلتوري او فرهنګي برخو کې د پام وړ او با ارزښته اهمیت لري.…
-
چای و شیرینی در آشپزخانهٔ ا فغا نی
مالیده مالیدۀ صحی و خوش مزه برای عروسی عزیزان تان: مواد مورد ضرورت برای یک کیلو مالیده آرد سفید یک و نیم پیاله آرد سبوس دار یک و نیم پیاله بیکینگ پودر دوقاشق چایخوری روغن یک چهارم پیاله آب یک پیاله روغن یا مسکه خالص نیم پیاله بوره (شکر) یک و نیم پیاله هیل تازه آسیاب شده دو قاشق نان خوری طرز تهیه: هردو آرد را با بیکینگ پودر در یک کاسه مخلوط کرده و یک چهارم پیاله روغن را به آن افزوده با دستان تان مخلوط کنید. آب را به تدریج علاوه نموده و مشت کنید تا یکدست…
-
د لوګر ولایت پېژندنه
زموږ د تاریخي هېواد افغانستان هره سیمه او برخه خپل ځانګړی لرغونتوب لري، چې د نومیالیو او مخورو مشرانو او اتلانو د مبارزې، قلم، تورې، مېړانې او ځلانده کارنامو له لارې آباده او سمسوره شوې ده. لوګر ولایت د پلازمېنې کابل سویل ختیځ (جنوب شرق ) لور ته پرته سیمه ده، چې د سویل ختیځ دروازه هم بلل کیږي. دا ولایت د کابل سویل ته په کابو (۶۵) کیلومترۍ کې پروت ولایت دى، چې دپېړیو پیړیو مدنیتونو انځور او آثار یې په خپل زړه کې لا تر اوسه ژوندي ساتلي دي. د دې ولایت په شمال کې کابل، په سوېل…