مهاجرت پدیدهای ناگوار است که میتواند به جدایی از خانواده، از دست دادن هویت فرهنگی و احساس انزوا منجر شود. همچنین، چالشهای اقتصادی و اجتماعی در کشور میزبان اغلب استرس و ناامیدی را به همراه دارد. اما اینکه چرا افغانها نسبت به مهاجرین سایر کشورها در سردرگمی و تفرق بیشتری قرار دارند، موضوع قابل بحث و تأمل است.
مهاجرین افغان در سراسر جهان با تنوع فرهنگی، زبانی و قومی، هویت خاصی را با خود به همراه دارند. یکی از نمونه های این هویت، برگزاری روزهای فرهنگی می باشد که به مناسبتهایی چون نوروز، جشن استقلال افغانستان، شب چله و دیگر مراسم مذهبی و ملی برگزار میشود. اما این جشنها گاه با تفرق و اختلافاتی نیز همراه بوده که میتواند دلایل متعددی همچو نبود هماهنگی و رهبری منسجم، تفاوتهای فکری، تأثیرات جنگ و مهاجرت، چالشهای اقتصادی و کشور میزبان برشمرد.
چرا این مشکل خاص افغانهاست؟
با وجود اینکه سایر مهاجرین نیز با چالشهای مشابهی روبهرو هستند، اما تفاوت عمده در این است که بسیاری از ملتها با وجود تنوع و اختلافاتی متعددی داخلی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، در دیار مهاجرت بر نقاط مشترک خود تمرکز میکنند. بهعنوان مثال، اتباع کشور ایران در برگزاری مراسم فرهنگی و مذهبی مانند شب یلدا در دیار مهاجرت اغلب زیر یک سقف جمع میشوند، در حالی که افغانها حتی در یک شهر کوچک چندین مراسم جداگانه برگزار میکنند. این پراکنده گی، علاوه بر دوری از فرهنگ اصیل، باعث تضادهای بیشتر میان نسلهای آینده میشود.
تجلیل شب چله/یلدا یا مثالی از تفرق !
در سالهای اخیر، در یک شهر کوچک مهاجرنشین در ایالات متحده آمریکا چندین گروه از افغانها بهطور جداگانه شب چله را برگزار کردند. این در حالی است که مهاجرین ایرانی در همان منطقه باوجود تضاد های فکری میان ایشان این مراسم را تحت یک سقف واحد تجلیل نمودند، که بدون شک انسجام و پختگی فرهنگی خود را به نمایش گذاشتند. یکی از دلایل سردرگمی افغانها کنارهگیری افراد آگاه و تأثیرگذار است که به دلیل فشارهای اقتصادی یا بیتفاوتی از نقشهای فرهنگی کنار رفتهاند. حضور این افراد میتواند نقش کلیدی در مدیریت و انسجام بهتر همچو مراسمها ایفا کنند. این تفاوت نشان میدهد که نبود افراد چیرهدست و آگاه چگونه میتواند به تفرق بیشتر دامن بزند. آن چيزي که تاکنون افغان ها به آن متوجه نگردیده است. راه های حل برای کاهش تفرق و ایجاد همبستگی تشکیل انجمنهای فرهنگی با حضور افراد چیرهدست و آگاه که بتوانند تمام شاخصهای سیاسی و فرهنگی جامعه را پوشش داده و بر نقاط مشترک بمنظور کاهش تضاد ها تمرکز داشته باشد.
افغانها با تجربه تلخ از جنگ و مهاجرت باید بیاموزند که شادمانی و پیروزی در کنار هم بودن است، نه در ایجاد فاصلهها. انسجام فرهنگی نه تنها هویت ملی افغانها را حفظ کرده، بلکه نسلهای آینده را نیز به سوی اتحاد و همبستگی سوق خواهد داد.
