مقالات

  • د‭ ‬طالبانو‭ ‬او‭ ‬امريكايانو‭ ‬نامقدسه‭ ‬ائتلاف

    د ډاکتر زمان ستانیزي لیکنه د کلیفورنیا د دولتي پوهنتون د سیاسي علومو استاد نامقدسه ائتلاف ممکن په اول نظر یو متناقض عبارت وبرېښي، خو که مسأله د یو څه دقت او کره کتنې له مخې وڅېړو، مریي او نامریي علایم یې روښانه کېږي. کله چې دوه دښمنې ډلې د ظاهري مخالفت سره سره د عمل په ساحه کې د یو مشترک اما زیانمن هدف د لاس ته راوړلو لپاره سره متفقي سي، یو نامقدسه ائتلاف رامینځه کېږي. له تېرې نیمې پېړۍ راهیسې په افغانستان کې ټول سیاسي غورځنګونه د خلکو په نامه ایجاد شوي، د خلکو په نامه پرې…

  • بین ا ِشراق شر ق و غربت غرب

    ‭     ‬دکتور‭ ‬زمان‭ ‬ستانیزی استاد‭ ‬الهیات‭ ‬وعرفان‭ ‬در‭ ‬پوهنتون‭ ‬تحصیلات‭ ‬عالی‭ ‬پسِفیکا،‭ ‬ایالات‭ ‬متحده‭ ‬آمریکا در‭ ‬آئینهٔ‭ ‬تاریخ‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬دیدهٔ‭ ‬دراک‭ ‬عبرت‭ ‬چنان‭ ‬نگریست،‭ ‬که‭ ‬رسالت‭ ‬فردای‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬منعکس‭ ‬شود‭. ‬رسالت‭ ‬الهامئ‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬پرتو‭ ‬آن‭ ‬وخامت‭ ‬وضع‭ ‬جهان‭ ‬امروز‭ ‬را‭ ‬میتوان‭ ‬تخمین‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬فرداهای‭ ‬بهتر‭ ‬را‭ ‬پیش‭ ‬بینی‭ ‬نمود‭.‬ اشراق‭ ‬و‭ ‬غربت‭ ‬یعنی‭ ‬چه؟ زمانی‭ ‬از‭ ‬شرح‭ ‬شروق‭ ‬و‭ ‬غروب‭ ‬در‭ ‬تقابل‭ ‬سخن‭ ‬به‭ ‬میان‭ ‬میآید‭ ‬شروق‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬نورانیت‭ ‬و‭ ‬غروب‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬تاریکی‭ ‬تعریف‭ ‬میکنند‭. ‬شروق‭ ‬یا‭ ‬طلوع‭ ‬آفتاب‭ ‬روشنی‭ ‬میآورد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬نحوی‭ ‬به‭ ‬جهان‭ ‬هستی‭ ‬میبخشد‭. ‬اشراق‭ ‬بُعد‭ ‬معنوئ‭…

  •  باچا خان او ولسي مبارزه

    سریزه: که له اساسه مبارزه په دوو برخو (وسله واله او ولسي) ووېشو د پایلو په اساس دا ثابته خبره ده چې ولسي مبارزې هر وخت او هر ځای موثرې تمامې شوې، سره له دې چې د فزیکي مبارزې اړخ تل ښه سمبال او د ډېرو امکاناتو درلودونکی وي؛ چې ډېر وخت یې په ولس د برلاسه کېدو لاملونه هم ډېر امکانات دي. د وسله والې مبارزې وسله او ځواک، زور زیاتی دی. دوی ته بېرته په ځوابي ځواک ماته ورکول ګران کار دی او پایلې یې هم د جبران وړنه دي. ماریه سټفین او ایریکا چینوویت  په خپل اثر…

  • څرنګه‭ ‬شعر‭ ‬ولیکو؟

    شعر‭ ‬له‭ ‬موزونو‭ ‬او‭ ‬منظومو‭ ‬کلماتو‭ ‬څخه‭ ‬جوړ‭ ‬کلام‭ ‬وي،‭ ‬چي‭ ‬د‭ ‬ټولني‭ ‬واقعیتونو‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬شاعراحساساتو‭ ‬ته‭ ‬انعکاس‭ ‬ورکوي‭. ‬او‭ ‬همدغه‭ ‬موزونیت‭ ‬دی‭ ‬چي‭ ‬شعر‭ ‬له‭ ‬نثر‭ ‬څخه‭ ‬بېلوي‭ ‬او‭ ‬کلمات‭ ‬یې‭ ‬په‭ ‬غوږونو‭ ‬کي‭ ‬شرنګی‭ ‬کوي‭ ‬او‭ ‬زیاتره‭ ‬ښه‭ ‬لګیږي‭. ‬خو‭ ‬توپیر‭ ‬یې‭ ‬د‭ ‬رباب‭ ‬او‭ ‬سارنګ‭ ‬له‭ ‬شرنګ‭ ‬سره‭ ‬دادی‭ ‬چي‭ ‬رباب‭ ‬او‭ ‬سارنګ‭ ‬ژبه‭ ‬نه‭ ‬لري‭. ‬پښتو‭ ‬رباب،‭ ‬فارسي‭ ‬رباب،‭ ‬اُردو‭ ‬رباب‭ ‬او‭… ‬رباب‭ ‬نسته‭. ‬موږ‭ ‬نه‭ ‬پوهیږو‭ ‬چي‭ ‬رباب‭ ‬او‭ ‬سارنګ‭ ‬څه‭ ‬وايی؛‭ ‬ځکه‭ ‬چې‭ ‬هغوی‭ ‬ژبه‭ ‬نه‭ ‬لري‭ ‬او‭ ‬یوازې‭ ‬شرنګ‭ ‬او‭ ‬سُرلري‭. ‬هر‭ ‬څومره‭ ‬چي‭ ‬د‭ ‬موسیقۍ‭ ‬د‭ ‬پارچي‭ ‬سُر‭ ‬او‭ ‬تال‭ ‬برابر‭…

  • زن‭ ‬و‭ ‬جنسيت‭ ‬در‭ ‬اسلام‭ ‬

    یادداشت‭: ‬این‭ ‬نوشته‭ ‬در‭ ‬چندین‭ ‬بخش‭ ‬تقدیم‭ ‬خواهد‭ ‬گردید‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬علل‭ ‬انحطاط‭ ‬زن‭ ‬در‭ ‬جوامع‭ ‬اسلامی‭ ‬از‭ ‬یک‭ ‬“موجود‭ ‬انسانی”‭ ‬به‭ ‬یک‭ ‬“موجود‭ ‬بیولوژیکی”‭ ‬مورد‭ ‬بحث‭ ‬و‭ ‬مداقه‭ ‬قرار‭ ‬خواهد‭ ‬گرفت‭.‬ این‭ ‬سلسله‭ ‬موضوعات‭ ‬آتی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬بر‭ ‬خواهد‭ ‬داشت‭: ‬اوضاع‭ ‬اجتماعی‭ ‬زن‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬اسلام‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬صدر‭ ‬اسلام،‭ ‬عباسیان‭ ‬و‭ ‬بمیان‭ ‬آمدن‭ ‬مکاتب‭ ‬فقهی،‭ ‬قرائت‭ ‬مردانه‭ ‬از‭ ‬قرآن‭ ‬و‭ ‬حدیث‭ ‬و‭ ‬جنجال‭ ‬بر‭ ‬سر‭ ‬خلقت،‭ ‬سیر‭ ‬تکاملی‭ ‬حجاب،‭ ‬و‭ ‬بالاخره‭ ‬نقش‭ ‬اقتصادی‭ ‬زن‭ ‬در‭ ‬قرن‭ ‬بیست‭ ‬ویکم‭  ‬ اوضاع اجتماعی زن قبل از اسلام: از‭ ‬آغاز‭ ‬خلقتِ‭ ‬جوامع‭ ‬بشری‭ ‬زن‭ ‬بشکل‭ ‬طبیعی‭ ‬“تولید‭ ‬کنندۀ‭ ‬حیات”‭ ‬و‭…

  • نماد اژدها در «اژدهای خودی» و اسطورهٔ ضحاک

    خلاصه‭:‬ اسطورۀ‭ ‬ضحاک‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬شګفت‭ ‬انګیز‭ ‬ترین‭ ‬و‭ ‬پر‭ ‬راز‭ ‬و‭ ‬رمز‭ ‬ترینِ‭ ‬داستانها‭ ‬در‭ ‬شاهنامۀ‭ ‬فردوسی‭  ‬است‭. ‬اگر‭ ‬این‭ ‬اسطورۀ‭ ‬ماندگار‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬دیدگاه‭ ‬دانشهای‭ ‬جدید‭ ‬در‭ ‬گسترۀ‭ ‬علوم‭ ‬بشری‭ ‬مانند‭ ‬روانشناسی،‭ ‬اسطوره‭ ‬شناسی،‭ ‬زیبایی‭ ‬شناسی،‭ ‬ادبیات‭ ‬شناسی،‭ ‬بشر‭ ‬شناسی‭ ‬و‭ ‬جامعه‭ ‬شناسی‭ ‬بنگریم،‭ ‬نمادها‭ ‬و‭ ‬تمثیل‭ ‬های‭ ‬آن‭ ‬معانی‭ ‬و‭ ‬مفاهیم‭ ‬جدیدی‭ ‬خواهند‭ ‬یافت‭.  ‬یکی‭ ‬از‭ ‬طرزالعمل‭ ‬ها‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬راستا‭ ‬مطالعۀ‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬گسترۀ‭ ‬تحقیقی‭ ‬ادبیات‭ ‬تطبیقی‭ ‬و‭ ‬تحلیل‭ ‬شباهت‭ ‬های‭ ‬آن‭ ‬با‭ ‬دیگر‭ ‬آثار‭ ‬ماندگار‭ ‬است‭.‬ “اژدهای‭ ‬خودی”‭ ‬داستان‭ ‬عصر‭ ‬ماست‭ ‬که‭ ‬بیشتر‭ ‬با‭ ‬گرایش‭ ‬فلسفی،‭ ‬روانشناختی‭ ‬و‭ ‬عرفانی‭ ‬نگاشته‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬اما‭ ‬با‭ ‬وجود‭…

  • عدمیت یا نِهیلزم در اندیشهٔ بیدل

    دکتور‭ ‬زمان‭ ‬ستانیزی استاد‭ ‬الهیات‭ ‬و‭ ‬عرفان‭ ‬در‭ ‬پوهنتون‭ ‬مطالعات‭ ‬عالی‭ ‬پسِفیکا کلیفورنیا‭ – ‬ایالات‭ ‬متحدهٔ‭ ‬امریکا آیا‭ ‬هستی‭ ‬واقعاً‭ ‬است،‭ ‬یا‭ ‬پندارهٔ‭ ‬از‭ ‬ادراکات‭ ‬حسی‭ ‬ما‭ ‬تصویر‭ ‬مبهم‭ ‬و‭ ‬مرموز‭ ‬در‭ ‬ذهن‭ ‬ما‭ ‬ایجاد‭ ‬می‭ ‬کند‭. ‬ذهنیت‭ ‬سنتگرای‭ ‬بشریت‭ ‬با‭ ‬توقع‭ ‬جواب‭ ‬مثبت‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬با‭ ‬استدلال‭ ‬اعتقادی‭ ‬پیوسته‭ ‬می‭ ‬پرسد‭ ‬که‭ ‬آیا‭ ‬خدای‭ ‬هست؟‭ ‬فلاسفهٔ‭ ‬معاصر‭ ‬خدا‭ ‬را‭ ‬کُل‭ ‬هستی‭ ‬پنداشته‭ ‬می‭ ‬پرسند‭: ‬آیا‭ ‬هستی‭ ‬است؟‭ ‬با‭ ‬همین‭ ‬پیشفرض‭ ‬که‭ ‬هستی‭ ‬است،‭ ‬فلاسفه‭ ‬و‭ ‬عرفای‭ ‬معاصر‭ ‬سؤال‭ ‬ژرفتری‭ ‬مطرح‭ ‬می‭ ‬کنند‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬اینکه‭: ‬چرا‭ ‬هستی‭ ‬است؟‭ ‬ اینکه‭ ‬عالم‭ ‬حسِ‭ ‬زادهٔ‭ ‬حواس‭ ‬ماست‭ ‬یا‭ ‬از‭ ‬خود‭…

  • عوامل‭ ‬عمدهٔ‭ ‬سقوط‭ ‬دولت‭ ‬افغانستان‭ ‬بدست‭ ‬طالبان

    درین بحث روی پنج عامل اصلی پیروزی دوبارهٔ طالبان در افغانستان تمرکز نموده و به توضیح ابعاد و وسعت آن میپردازیم. این پنج عاملی که مکمل همدیگر اند عبارت اند از: اول: اشتباهات امریکاییان در تشکیل و سوق و ادارهٔ اردوی ملی افغانستان دوم: موجودیت فساد گسترده در افغانستان و در اردوی ملی سوم: تغییرو تبدیل در اولیتهای سیاسی و استراتیژیکی امریکا چهارم: ضعف رهبری دولت افغانستان و نقش امریکا در آن پنجم: عامل پاکستان حوادث چگونه واقع شدند؟ درست چهار ماه از سقوط دولت افغانستان بدست طالبان میګذرد. در مدت ۱۳ روز، طالبان مراکز ولایات را در سراسر کشور…

  • پیام لمر

    شمارهٔ پنجم مجلهٔ لمر - د لمر د مجلې پنځمه ګڼه

  • قصر شاهی بی نظیر و با شکوه دارالا ما ن

    ملالی موسی نظام           کار ساختمان قصر نهایت زیبا و با شکوه دارالامان همانطوریکه از اسم آن استنباط میگردد در عصر مترقی اعلیحضرت شاه امان الله تهداب گزاری گردید، طوریکه شاه ترقی خواه این بنای بینظیر را به منظور انکشاف شهر نو کابل در آن منطقه که عبارت از حوالی «چهار دهی» باشد در سال ۱۹۲۰ میلادی – ۱۲۹۹ هجری شمسی آغاز نمود. نقشهٔ این شهر جدید همچنان از جانب مهندسین فرانسوی زیر کار قرار گرفت که در همان زمان صد ها جریب زمین را احتواء می نمود. خود بنای قصر ذریعۀ سرمهندس ماهر آلمانی به نام«والتر هارتن» طرح گردید و…

Back to top button